Bu yaxınlarda şair, ssenari yazarı, dramaturq və tərcüməçi Alla Axundovanın 80 yaşı tamam oldu.
1az.az kulis.az-a istinadən onun bu münasibətlə rus mətbuatına verdiyi müsahibəni təqdim edir.
Alla Axundova Moskvada rus və azərbaycanlı ailəsində doğulub, ona görə də düşünür ki, iki mədəniyyəti qovuşdurmaq kimi bir missiyası var. Müharibə başlayanda Allanın iki yaşı belə yox idi, amma evakuasiya, vaqonlar, sarınmış əsgərlər yaddaşına hopmağa imkan tapıb. Uşaqlıqdakı müharibə onun yaradıcılığının ən əsas xəttidir. Ssenarisini yazdığı “Şərikli çörək” filmini xatırlamaq kifayətdir.
– Alla xanım, sizi yubiley münasibətilə təbrik edirəm.
– Özümü yaxşı hiss etmirəm, heç kimə müsahibə vermirəm. 1970-ci ildən Yazıçılar ittifaqının üzvüyəm, amma onlar heç kimi təbrik etmirlər. İstədim kitablarımı sərgidə təqdim edim. Dedilər: “Gətirin!”. Amma kitabları aparmağa adam yoxdur. Yeddi il əvvəl qızımı itirmişəm, ona görə də heç hara getmirəm, evdə otururam, yenidən nəşr olunan kitablarımla ovunuram. Sevinirəm ki, uşaqlar nə vaxtsa yazdığım hekayələri oxuyurlar.
Mənə vətəndaşları şeir və nəsr oxuyan müxtəlif ölkələrdən 40-a yaxın zəng olub. Heç nə oxumayan adamlarla ünsiyyət isə xoş deyil.
– 1960-1970-ci illərdə uşaq yazarı olmaq necə idi?
– Kifayət qədər çətin. Yadımdadır ki, kitabımdan üç vacib hissəni çıxardılar və dedilər: “Allah eşqinə, povestinizi “Sovet yazıçısı” nəşrinə saxlayın. Bu, çox yaxşı povestdir”. O həqiqətən də orda çap olundu, amma mən oturub axmaq kimi ağlayırdım, nə var ki, insanların müharibədən sonra necə yaşadıqları üç vacib hissəni çıxarıblar.
Mən özüm də həyatda böyük acılar yaşamışam. Atam ad günümdə öldü. Qızımı dünyaya gətirməzdən qabaq anamı dəfn etdim. Sonra qardaşımı, sonra da qızımı itirdim… Bunlara dözmək lazımdır. Hələ müharibədən sonra bizim xalqımız nə qədər acı yaşadı. Mən uşaq gözümlə elə şeylər gördüm, elə şeylər eşitdim ki, bunları heç bir kitaba yaza bilməzsən!
7-8 il əvvəl “Qoslitizdat” mənim şeirlərimin çapında 148 səhv etmişdi. Məsələn, iki fərqli şeiri biri kimi ard-arda dərc etmişdilər. Hələ bu hər şeyin yoxlandığı “Qoslitizdat”dır. Televiziyada, qəzetlərdə nə qədər səhv edirlər, indi də kitabda. Bu biabırçılıqdır. Kütləvi savadsızlıq.
– Siz indiki uşaq yazarlarına nə tövsiyə edərdiniz?
– İndi Yazıçılar Birliyinə pul verə bilənləri götürürlər, qocalarsa vicdanla yazmağa davam edirlər, amma buna görə onlara heç kim heç nə vermir. Ukrayna və Pribaltika ölkələrində ssenariyə görə pul ödəmirlər, hərçənd orda çox film çıxıb. Pribaltika mənim bir filmimi 80-dən artıq ölkəyə satdı, amma müəllifə 1 qəpik də ödəmədi. 30 ildir ki, belə davam edir. Hamı öz həyatını yaşayır. Kiminkisi it həyatıdı, kiminkisi adam.
Hər kəs bacardığı kimi yaşayır. Mən buna tamamilə sakit baxıram. Çünki elə şeylər var ki, mən onlara xəyanət etmirəm. Mən türk dilindən həddən çox tərcümələr etmişəm, 201 kitabım, 18 filmim çıxıb. İlk multiplikasiya filmimi isə Bakı üçün etmişəm.
– İndi Bakıda olursunuz?
– Mən təmiz moskvalıyam, qızımı itirəndən sonra Bakıda olmuram. Əvvəllərsə biz onunla birgə Bakıya gedirdik, şəhərin necə dəyişməsinə baxırdıq…
